Πέμπτη, Νοεμβρίου 03, 2011

Ναι ή ου;

Σε μια αναπάντεχη κίνηση ο πρωθυπουργός της χώρας μας εξέφρασε την βούλησή του να προχωρήσει σε δημοψήφισμα σχετικό με τη συμφωνία της 26ης Οκτωβρίου. Έχοντας διαβάσει διάφορα σχόλια πάνω στην ηθική και την πολιτική βάση αυτής του της απόφασης έχω να σχολιάσω τα εξής:

- πάρα πολύ άνθρωποι, άνθρωποι που μέχρι τώρα κατηγορούσαν τις επιλογές της κυβέρνησης, κατηγορούν και την απόφαση για δημοψήφισμα. Για ποιο λόγο όμως; τι σημαίνει ότι "το έυρημα του δημοψηφίσματος είναι υποκριτικό" (Μίκης Θεοδωράκης), "το δημοψήφισμα μπορεί να οδηγήσει την χώρα σε πολιτική ανωμαλία και διχασμό" (έξι στελέχη του Εθνικού Συμβουλίου του ΠΑΣΟΚ), ότι «ο πρωθυπουργός στην προσπάθεια του να διασωθεί έβαλε ένα δίλημμα διχαστικό, εκβιαστικό που θέτει σε κίνδυνο το μέλλον μας και τη θέση μας στην Ευρώπη» (Αντώνης Σαμαράς), "η κίνηση της Ελλάδας είναι παράλογη και επικίνδυνη" (Νικολά Σαρκοζί); Όλοι αυτοί είναι άνθρωποι οι οποίοι ξέρουν τη μοναδική λύση και φοβούνται ότι ο ελληνικός λαός δε θα μπορέσει να το καταλάβει;

- Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι "ναι". Όλοι ξέρουν πως ο λαός δεν ξέρει τι του γίνεται. Κανείς όμως δεν είναι έτοιμος να το παραδεχθεί μέσα σε ένα κόσμο που μεγάλωσε με το ιδεώδες της δημοκρατίας. Η δημοκρατία μας είναι το ύψιστο αγαθό, μαθαίναμε στο σχολείο, στη δημοκρατία δεν υπάρχουν αδιέξοδα, και άλλα τέτοια όμορφα. Και όμως, επιλέγουμε 300 ανθρώπους κάθε 4 χρόνια οι οποίοι προφανώς είναι οι καλύτεροι ανάμεσά μας (δε θέλω σχόλια) ώστε να μη χρειάζεται να δαπανούμε χρόνο και φαιά ουσία σε αποφάσεις που συχνά δεν έχουμε τις γνώσεις ή τις απαιτούμενες πληροφορίες για να πάρουμε. Συνεπώς γι' αυτό τους εκλέγουμε. Για να ψάχνουν την καλύτερη απόφαση με νηφαλιότητα.

- Αν βέβαια η καλύτερη απόφαση δεν είναι ξεκάθαρη κάποια στιγμή, τότε είναι λογικό να θέλουν να μας ρωτήσουν το δρόμο που θέλουμε να ακολουθήσουμε. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να μας απαριθμήσουν τα θετικά και τα αρνητικά ενός όχι αλλά και ενός ναι. Σίγουρα υπάρχουν αρκετά και από τα δύο αφού, αν τα πράγματα ήταν ξεκάθαρα, θα έπαιρναν την απόφαση μόνοι τους. Αλλά μόνον σε αυτή την περίπτωση. Δεν δέχομαι να μου θέτεις διλήματα στα οποία από μόνος σου έχεις την απάντηση. Για την ακρίβεια, το δέχομαι, αλλά σε αυτή την περίπτωση θέλω να με ρωτάς για τα πάντα: άμεση δημοκρατία. Αλλιώς είσαι απλά κουτοπόνηρος.

- Σε αυτή την περίπτωση, το είδος του ερωτήματος είναι καθοριστικής σημασίας για την ηθική υπόσταση του ερωτήματος: Αν είμαι επικεφαλής μιας ομάδας παραθεριστών και γνωρίζω πως μπορούμε να φάμε για βραδινό κοτόπουλο ή ψάρι, μπορώ να το θέσω ως ερώτημα στην ομάδα και να επιλέξει η πλειοψηφία. Αν όμως θέλω να φάω ψάρι, μπορώ να τους ρωτήσω αν θέλουν σολωμό ή τσιπούρα. Ή αν θέλω τσιπούρα θα ρωτήσω αν θέλουν να φάμε την τσιπούρα στα κάρβουνα ή ψητή. Ψητή με πατάτες ή με ρύζι. Με πατάτες τηγανιτές ή ψητές. Όλες οι παραπάνω ερωτήσεις είναι δημοψηφίσματα που δίνουν τη δυνατότητα στο λαό να αποφασίσει. Στην πραγματικότητα όμως το μεγαλύτερο μέρος της απόφασης το έχω ήδη λάβει εγώ.

- Ιστορική παρένθεση: ο πρώτος που κατάλαβε την αξία ενός δημοψηφίσματος (για την ακρίβεια: το εφήυρε!) ήταν ο Μεγάλος Ναπολέοντας. Μόλις είχε καταλύσει την πρώτη δημοκρατία της ιστορίας και συνειδητοποίησε πως τον λαό πρέπει να τον ρωτάς. Ερωτήματα αβλαβή ή από αυτά που ξέρεις την απάντηση.


- Αλλά για να γυρίσουμε στους παραθεριστές: Και τι γίνεται με αυτόν που έχει αλεργία στο ψάρι; ποιος εγγυάται το δικαίωμά του να φάει βραδινό; Το δημοψήφισμα μοιάζει με δημοκρατική διαδικασία και ίσως είναι, στο μέτρο που τα σημερινά πολιτεύματα είναι δημοκρατικά.

- Και τι πρέπει να γίνει; πρέπει η κυβέρνηση να καταθέσει στους πολίτες ένα κείμενο στο οποίο θα αποφαίνεται για τα θετικά και τα αρνητικά και του "ναι" και του "όχι". Πρέπει οι πολιτικοί να παραδεχθούν πως μας θεωρούν πρόβατα και για αυτό κάθε δημοψήφισμα είναι εκ του πονηρού. Πρέπει, τέλος, οι πολίτες να σταθούμε στα πόδια μας και να σταματήσουμε να γκρινιάζουμε σε κάθε απόφαση. Ο δρόμος προς την πραγματική (άμεση) δημοκρατία απαιτεί θυσίες.

Δεν υπάρχουν σχόλια: